Rozwój Szlaku Kultury Wołoskiej w województwie podkarpackim

16.05.2022 r. - 31.10.2022 r.

Szlak Kultury Wołoskiej to kompleksowe przedsięwzięcie o charakterze turystycznym dla całego regionu Karpat. Innowacyjnością jest tu idea ochrony krajobrazu kulturowego poprzez jego udostepnienie, zgodne z trendami projektowania zrównoważonych usług turystycznych.

Szlak Kultury Wołoskiej (obejmujący m.in. województwo podkarpackie, małopolskie, śląskie w Polsce i kraj żyliński i preszowski na Słowacji) to odtwarzane obecnie ślady działalności pasterskiej Wołochów na obszarze Karpat, na pograniczu polsko-słowackim, gdzie przez setki lat wypas owiec był decydującym czynnikiem gospodarki człowieka. Pasterstwo miało dominujący wpływ na kształtowanie się kultury materialnej i duchowej ludności tu osiadłej. Dziś pamięć o tym bardzo szybko ginie, co prowadzi do zaniku wspólnej tożsamości regionalnej pogranicza. Szlak Kultury Wołoskiej niesie przesłanie o wspólnocie kulturowej ludności Karpat i Bałkanów. Ma szczególną rolę kształtując postawę otwartości, buduje wzajemne kontakty, wymianę wiedzy i doświadczeń. Szlak Kultury Wołoskiej jest świadectwem jedności górali, otwartym dla wszystkich, którzy są zainteresowani kulturą i przyrodą pogranicza.

Historia pasterskich wędrówek wołoskich sięga wczesnego średniowiecza i rozpoczęła się na Półwyspie Bałkańskim. Ówczesny wypas owiec, stanowiący podstawę gospodarki tych terenów, charakteryzowały wędrówki pasterzy ze stadami latem w tereny górzyste i powrót z nich w okresie jesienno-zimowym na niziny nadmorskie, gdzie stada miały szansę przezimować. Wołosi wędrując, przybyli w rejon Karpat Południowych, a następnie przemieszczali się wzdłuż tych gór na zachód. Ta fala migracji, zwana też kolonizacją wołoską, wzdłuż łańcucha Karpat Wschodnich i Zachodnich dotarła aż do Orawy i Moraw. Miała jednak etniczny charakter wołoski tylko w pierwszej fazie, do czasu wchłonięcia w XV i XVI wieku rolniczych osadników, czyli osiadłej na tym terenie społeczności rusińskiej i polskiej. Spadkobiercami i kontynuatorami tych tradycji są m.in. stali się Bojkowie, Łemkowie.

Działania w projekcie:

1. Identyfikacja kluczowych miejsc, wydarzeń oraz organizacji, instytucji i osób związanych z dziedzictwem wołoskie w województwie podkarpackim.
2. Mapa na stronę internetową - graficzne opracowanie przebiegu tras/trasy w województwie podkarpackim na podstawie zidentyfikowanych kluczowych lokalizacji.
3. Uzupełnienie oznakowania Szlaku – opracowanie i montaż w terenie 3 tablic edukacyjnych na terenie Bieszczadów, Beskidu Niskiego lub Pogórzy.
4. Przygotowanie katalogu pakietów turystycznych związanych z podkarpacką częścią Szlaku Kultury Wołoskiej wraz z promocją i dystrybucją wśród touroperatorów.
5. Wydanie mapy Szlaku z przewodnikiem zawierającym opis pakietów turystycznych.
6. Działania promocyjne Szlaku Kultury Wołoskiej, w szczególności:
   - kampania promocyjna na istniejących kanałach przekazu, w tym profilu FB Szlaku oraz kanale na portalu YouTube, Instagramie oraz reklamie google,
   - przygotowanie 2 krótkich filmów promujących dziedzictwo wołoskie w regionie i Szlak oraz wypracowane oferty,
   - przygotowanie konkursu na temat Szlaku, za pośrednictwem mediów społecznościowych,
   - opracowanie questu powiązanego z wybraną ofertą turystyczną,
   - organizacji konferencji prasowej z udziałem przedstawicieli co najmniej 5 różnych przedstawicieli mediów tradycyjnych (prasa, radio, TV) o zasięgu regionalnym
7. Podpisanie porozumień o współpracy w sprawie złożenia wniosku do Rady Europy w sprawie przyznania certyfikatu dla Szlaku Kultury Wołoskiej.

Cele projektu:

• Identyfikacja kluczowych miejsc, wydarzeń oraz organizacji, instytucji i osób związanych z dziedzictwem wołoskim w województwie podkarpackim,
• Uzupełnienie oznakowania Szlaku Kultury Wołoskiej w terenie,
• Przygotowanie katalogu pakietów turystycznych związanych z podkarpacką częścią Szlaku Kultury Wołoskiej,
• Promocja Szlaku Kultury Wołoskiej,
• Stworzenie sieci partnerstwa organizacji, instytucji oraz osób działających na rzecz idei Szlaku.

Zadanie przyczyni się do:

• rozwoju szlaków kulturowych województwa podkarpackiego w kontekście zrównoważonego rozwoju turystyki, ochrony dziedzictwa kulturowego i dialogu międzykulturowego,
• zwiększenia ruchu turystycznego na Szlaku Kultury Wołoskiej, poprzez poprawę dostępności oferty Szlaku,
• przygotowania dokumentacji i materiałów dot. Szlaku Kultury Wołoskiej niezbędnych do złożenia aplikacji do systemu Szlaków Kulturowych Rady Europy.